De groene stroom beeldkwaliteitsrichtlijnen schrijven voor dat de bestaande perceelindeling dient behouden te worden behalve voor percelen die maar 5 meter breed zijn die samengevoegd maximum 10m zijn. Echter, deze benadering draagt weinig bij aan de verbetering van de woningkwaliteit in Zele. Het is dan ook noodzakelijk om dit beeldkwaliteitsplan te herzien. 

Er moeten meer mogelijkheden worden geboden voor zowel het samenvoegen als het opdelen van percelen, om zo flexibeler in te spelen op de hedendaagse woonnoden. Daarnaast moeten de overige richtlijnen in dit plan grondig herbekeken worden, aangezien ze voornamelijk gericht zijn op het behoud van de esthetiek van herenhuizen, zonder voldoende aandacht voor de ontwikkeling van een moderner woningbestand. 

Zele moet zich aanpassen aan de toekomst en niet blijven vasthouden aan een verouderd beeld van een landelijk dorp, een beeld dat sinds de opkomst van de textielfabrieken niet meer actueel is. Hoewel bepaalde straten in de kern van Zele inderdaad herenhuizen bevatten die het waard zijn om te bewaren, bestaat het grootste deel van de bebouwing uit arbeiderswoningen die door de jaren heen zijn uitgebreid en gemoderniseerd. Hoewel deze huizen deel uitmaken van ons verleden, is het belangrijker dat ze worden geïntegreerd in een modern straatbeeld, in plaats van bewaard te worden als museumstukken.

Bij de beoordeling van het gebouwenbestand in Zele valt op dat de verschillende kernen vooral uit oude woningen bestaan. Idealiter zouden deze woningen worden afgebroken en herbouwd met het oog op klimaatdoelstellingen. Echter, dit is financieel niet haalbaar en zou bovendien veranderingen met zich meebrengen in de situatie rond de gemene muren en in de praktijk van de perceelsgrenzen. 

1. Energie

Een belangrijk actiepunt in dit verband is energiebesparing, met name door middel van isolatie om verwarmingskosten te verlagen. Het verbeteren van de isolatie biedt een win-winsituatie: lagere energiekosten voor de bewoners en een bijdrage aan het klimaat. 

Er zijn momenteel twee plannen die betrekking hebben op dit thema:

• Het klimaatplan
• De groene stroom beeldkwaliteitsrichtlijnen

Deze twee plannen moeten beter op elkaar afgestemd worden en in lijn worden gebracht met de richtlijnen van de Vlaamse gemeenschap.

 Bijvoorbeeld:

– Isolatie

Het klimaatplan beschouwt woningisolatie als een primaire maatregel. Bouwtechnisch gezien is buitengevelisolatie de beste optie, vooral voor rijwoningen met beperkte gevelbreedte. Zele hanteert echter een maximale overschrijding van de rooilijn van 10 cm, terwijl de Vlaamse gemeenschap 14 cm toestaat. Deze discrepantie zou moeten worden opgeheven, met 14 cm als algemene regel, waarbij uitzonderingen duidelijk moeten worden gecommuniceerd en gemotiveerd op de gemeentelijke website. Bewoners zouden hierbij betrokken moeten worden via bevragingen.

– Gevelafwerking

De beeldkwaliteitsrichtlijnen spreken over het gebruik van kwaliteitsvolle materialen, wat door het gemeentebestuur vertaald wordt naar gevelsteen. Op isolatie resulteert dit dan naar de 2 cm dikke steenstrips en sluit het toepassen van andere toepassingen uit. Dit beperkt dus ook de mogelijkheid om crepi te gebruiken als eindafwerking bij gevelisolatie. Aanvragen voor gevelisolatie met crepi worden door de gemeenteraad verworpen, hoewel een beroepsprocedure bij de provincie meestal leidt tot goedkeuring. 

De reden van het huidig bestuur hiervoor is dat het beeldkwaliteitsplan in oorsprong van de Vlaamse bouwmeester komt. Zij gaan ervan uit dat een afwerking in steen, tot het behoud van het dorpse karakter leidt. Wij gaan ervan uit dat kwaliteitsvol wonen belangrijker is. Bovendien zijn we niet van mening dat het huidige karakter van straten zoals bijvoorbeeld Kouterstraat, Lange Akker, Drieputtenstraat, Langestraat een dorpse uitstraling heeft.

De beroepsprocedure leidt ook weer tot extra kosten en tijdverlies. Niet alleen de aanvraag kost geld maar ook het hele bestuurlijk afhandelen. Dus onnodig,

zowel voor de aanvragers als voor de gemeente.

– Publieke Ruimte

We willen het gebruik van openbare ruimte tijdens gevelisolatiewerken kosteloos maken, om de financiële drempel voor bewoners te verlagen.

2. Water

Naast energie is “water” een belangrijk thema:

– Hoewel Zele tot nu toe gespaard is gebleven, zien we steeds vaker extreme weersomstandigheden, zoals overstromingen, die ons dwingen preventieve maatregelen te nemen.

– De lage grondwaterstand blijft een probleem, ondanks het natte jaar, aangezien het jaren kan duren voordat de grondwatertafel zich herstelt.

– De waterafvoer via beken en de Schelde biedt niet altijd de gewenste oplossingen.

–  Om wateroverlast te voorkomen, moet water zoveel mogelijk gebufferd worden waar het kan. De tuinen van de Zelenaars bieden hier een mogelijkheid – op de weilanden en akkers was duidelijk te zien dat buffering daar niet meer mogelijk was. Op een hoogtekaart van Zele kan je zien dat heel Zele op een hoogte van 2 tot 8 m ligt. Het is vooral het centrum dat het hoogst ligt en dat dus voor buffering het meest interessant is.

– Initiatieven zoals tegelwippen verdienen wat meer steun en ruchtbaarheid. Tegelwippen betekent het verwijderen van tegels in de tuin en het vervangen ervan door planten, bomen en struiken. Door het vergroenen van de tuin wordt de biodiversiteit gestimuleerd en wordt het leefgebied voor bijen, vlinders en andere dieren vergroot.

Het ‘Natuurbuur-initiatief’ in Zele verdient extra aandacht en promotie. 

Met dit initiatief meer onder de aandacht te brengen willen we zoveel mogelijk inwoners groene oplossingen laten toepassen in hun tuin, aan hun balkon, gevel of dak. Het concept Natuurbuur biedt steden en gemeenten een kant-en-klare interactieve online catalogus met groene oplossingen waarin ook lokale initiatieven en subsidies staan opgenomen. Elke oplossing wordt dummy-proof uitgelegd, met stappenplan én boodschappenlijstje.

Een standaardrubriek in het gemeenteblad rond klimaat en natuur is voor ons een eerste goede stap en noodzakelijk, om inwoners bewuster te maken van de mogelijkheden. 

De **compostmeesters** hadden vroeger een vaste plaats in het containerpark, wat hen veel zichtbaarheid gaf. Met de verhuizing van het containerpark is deze zichtbaarheid verloren gegaan. Het zou goed zijn om deze rol uit te breiden en ook zichtbaarheid te geven aan initiatieven zoals Natuurbuur en kringloopbeheer, bijvoorbeeld door middel van informatiepunten op strategische locaties.

De elektrificatie van het wagenpark komt eraan, en het is belangrijk dat we hierop voorbereid zijn. Hoewel dit proces waarschijnlijk minder snel zal verlopen dan de Europese regelgeving beoogt, zullen we voor de komende jaren een mix van parkeerplaatsen nodig hebben, zowel met als zonder laadpalen. 

In de dichtbebouwde kern van Zele, waar vooral rijwoningen staan, vormt elke gereserveerde parkeerplaats een potentieel probleem omdat ze niet 100% kan ingenomen worden. Het is belangrijk om extra voorzieningen te treffen voor bewoners van rijwoningen, aangezien zij doorgaans geen mogelijkheid hebben om een privélaadpaal te installeren. De mogelijkheid om een publieke laadpaal aan te vragen is beschikbaar, maar laden aan een publieke paal is duurder dan aan een privélaadpaal, wat oneerlijk is. Bovendien is dit in strijd met het beeld dat men ophangt rond de mogelijke oplossingen rond het gebruik van het elektriciteitsnet (het laden van de auto speelt een rol om je elektriciteitsverbruik te spreiden over een dag of zelfs om als batterij gebruikt te worden).

Daarom zou Zele de mogelijkheid moeten bieden om **kabelgoten in het trottoir** te integreren, zodat laadkabels veilig van de woning naar de parkeerplaats kunnen lopen. De exacte voorwaarden hiervoor moeten nog worden uitgewerkt, bijvoorbeeld:

– Kabelgoten enkel loodrecht van de gevel naar een parkeerplaats, eventueel diagonaal indien nodig.

– De mogelijkheid om kabelgoten langs parkeerstroken tussen twee rioolputjes te laten lopen.

– Het eigenaarschap van de kabelgoot kan ook nog worden besproken:

Wordt de kabelgoot betaald en beheerd door de gemeente of door de aanvrager?

– Wat gebeurt er met de kabelgoot bij verhuizing?

Daarnaast is het plaatsen van privélaadpalen aan de gevel een uitdaging. Er moet aandacht besteed worden aan standaardisatie om een rommelig straatbeeld te voorkomen, en veiligheid moet altijd voorop staan. Een bijkomend interessant punt hierbij is dat het gebruik van de privé-gevelpaal, publiek kan gemaakt worden en dit zeker past in de energieshift en het – opgelegd – veranderende gebruik van het elektriciteitsnet. Verder onderzoek is nodig om deze opties te verkennen.